Μανουήλ Μαυροζώμης

1. Καίσαρ Μανουήλ Μαυροζώμης

Ο Μανουήλ Μαυροζώμης, γόνος της ομώνυμης αριστοκρατικής οικογένειας, ήταν αξιωματούχος της αυλής (πιθανόν έφερε τον τίτλο του καίσαρος). Λίγο πριν από το 1204 σύναψε επιγαμικές σχέσεις με τον έκπτωτο Σελτζούκο σουλτάνο του Ικονίου Καϊχοσρόη Α΄, με τον οποίο στη συνέχεια συνεργάστηκε στενά.1

2. Ηγεμόνας Μανουήλ Μαυροζώμης

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους, στο πλαίσιο της Δ΄ Σταυροφορίας, ο Μαυροζώμης επιχείρησε να εγκαθιδρύσει ανεξάρτητη ηγεμονία στην περιοχή της Φρυγίας. Την ίδια περίοδο, λόγω της συγγενικής και συμμαχικής σχέσης που είχε αναπτύξει με τον Καïχοσρόη Α΄, μετέβη στο Ικόνιον με σκοπό να τον βοηθήσει στην επανάκτηση του θρόνου του (1204/1205).

Λίγο αργότερα, ενισχυμένος με ομάδες Τουρκομάνων νομάδων και Σελτζούκων μισθοφόρων του Καϊχοσρόη, ο Μαυροζώμης επέδραμε στην κοιλάδα του Μαιάνδρου, με σκοπό να ενισχύσει τη θέση του ως ανεξάρτητου ηγεμόνα της Φρυγίας. Η δραστηριότητά του ανακόπηκε στα τέλη του 1205, όταν οι δυνάμεις του διασπάστηκαν από τα στρατεύματα του αυτοκράτορα ΝικαίαςΘεοδώρου Α΄ Λασκάρεως (1204/1208-1222), ενώ ο ίδιος τράπηκε σε φυγή.

3. Εμίρης Μανουήλ (ψευδο)Κομνηνός Μαυροζώμης

Ωστόσο τον Φεβρουάριο/Μάρτιο του 1206, στο πλαίσιο της συνθήκης ειρήνης μεταξύ του αυτοκράτορα Νικαίας Θεοδώρου Α΄ και του Σελτζούκου σουλτάνου Καϊχοσρόη Α΄,2 οι περιοχές της Λαοδικείας και των Χώνων τέθηκαν υπό την εξουσία του Μαυροζώμη, ο οποίος όμως θα ήταν υποτελής στον σουλτάνο. Ο Μαυροζώμης προσέφερε τις υπηρεσίες του και στους διαδόχους του Καϊχοσρόη, τους Καïκαούση A΄ (1211-1220) και Καïκοβάδη A΄ (1220-1237). Κατά την περίοδο της υποτέλειάς του έλαβε τον υψηλό τίτλο του εμίρη, και επιλεγόταν Μανουήλ (ψευδο)Κομνηνός Μαυροζώμης ή και εμίρης (ψευδο)Κομνηνός. Συμμετείχε ενεργά στα πολιτικά και στρατιωτικά τεκταινόμενα του σουλτανάτου του Ικονίου, μάλιστα έλαβε μέρος στην εισβολή των Σελτζούκων στο αρμενικό βασίλειο της Κιλικίας (βασίλειο της Μικράς Αρμενίας/Αρμενοκιλικίας), ενώ το 1220 βοήθησε τον Καïκοβάδη Α΄ να σταθεροποιήσει την εξουσία του μετά το θάνατο του αδελφού του Καïκαούση Α΄.

Πέθανε κατά πάσα πιθανότητα το 1230.



1. Ο Μανουήλ Μαυροζώμης πάντρεψε στην Κωνσταντινούπολη την κόρη του με τον έκπτωτο Σελτζούκο σουλτάνο του Ικονίου Καïχοσρόη Α΄ (1192-1197, 1204/5-1211). Ο Α. Σαββίδης υποστηρίζει ότι ο γάμος δεν έγινε στην Κωνσταντινούπολη αλλά στη Φρυγία. Βλ. Σαββίδης, Α., Βυζαντινά στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα στα Δωδεκάνησα και τη Μικρά Ασία, 1189-1240 μ.Χ.: Συμβολή στη μελέτη της υστεροβυζαντινής προσωπογραφίας και τοπογραφίας την εποχή των Αγγέλων, των Λασκαρίδων της Νίκαιας και των Μεγαλοκομνηνών του Πόντου (Αθήνα 1987), σελ. 232-233, υποσ. 14.

2. Ο Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρις αναγκάστηκε να έρθει σε συμβιβασμό με τον σουλτάνο του Ικονίου, θέλοντας να αποτρέψει τον κίνδυνο μιας ενδεχόμενης επίθεσής του τη στιγμή που είχε να αντιμετωπίσει τους Λατίνους επιδρομείς. Βλ. Σαββίδης, Α., Βυζαντινά στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα στα Δωδεκάνησα και τη Μικρά Ασία, 1189-1240 μ.Χ.: Συμβολή στη μελέτη της υστεροβυζαντινής προσωπογραφίας και τοπογραφίας την εποχή των Αγγέλων, των Λασκαρίδων της Νίκαιας και των Μεγαλοκομνηνών του Πόντου (Αθήνα 1987), σελ. 235.