Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία

αναλυτική αναζήτηση

 ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
z
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Αναζήτηση με το γράμμα ΑΑναζήτηση με το γράμμα ΒΑναζήτηση με το γράμμα ΓΑναζήτηση με το γράμμα ΔΑναζήτηση με το γράμμα ΕΑναζήτηση με το γράμμα ΖΑναζήτηση με το γράμμα ΗΑναζήτηση με το γράμμα ΘΑναζήτηση με το γράμμα ΙΑναζήτηση με το γράμμα ΚΑναζήτηση με το γράμμα ΛΑναζήτηση με το γράμμα ΜΑναζήτηση με το γράμμα ΝΑναζήτηση με το γράμμα ΞΑναζήτηση με το γράμμα ΟΑναζήτηση με το γράμμα ΠΑναζήτηση με το γράμμα ΡΑναζήτηση με το γράμμα ΣΑναζήτηση με το γράμμα ΤΑναζήτηση με το γράμμα ΥΑναζήτηση με το γράμμα ΦΑναζήτηση με το γράμμα ΧΑναζήτηση με το γράμμα ΨΑναζήτηση με το γράμμα Ω

Ταβία (Βυζάντιο)

Συγγραφή : ΙΒΕ , Γυφτοπούλου Σοφία (3/3/2003)

Για παραπομπή: ΙΒΕ , Γυφτοπούλου Σοφία, «Ταβία (Βυζάντιο)», 2003,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία
URL: <http://www.ehw.gr/l.aspx?id=6417>
Ταβία (Βυζάντιο) (3/9/2008 v.1) Tabia (Byzantium) (15/11/2011 v.1) 
 

1. Διοίκηση και ιστορία

H πόλη Tαβία (σημ. Büyüknefes) βρισκόταν 25 χλμ. ανατολικά της Άγκυρας. Oι γνώσεις μας για την τοπογραφία της οφείλονται εν μέρει στις αναφορές στην πολίχνη ως τόπο μαρτυρίου του Zωίλου κατά την Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο. Tο 399 η πόλη υπήχθη στην επαρχία της Γαλατίας Πρώτης, που προέκυψε από τη διαίρεση της επαρχίας Γαλατίας. O Συνέκδημοςτου Iεροκλή (6ος αιώνας) αναφέρει την Tαβία μεταξύ επτά πόλεων της Γαλατίας Πρώτης.1 Παράλληλα, από τον 4ο-5ο αιώνα η πόλη αποτελούσε έδρα επισκοπής της μητρόπολης Αγκύρας.

Στη Μέση Βυζαντινή περίοδο η πόλη ανήκε αρχικά στο θέμα των Αρμενιάκων. Στην περιοχή της ανήκε το χωρίο Αννία, πατρίδα του Σεργίου Τυχικού, τελευταίου πνευματικού ηγέτη των Παυλικιανών. Η Tαβία συνδεόταν απευθείας με την Άγκυρα και με το οδικό δίκτυο που από την Άγκυρα κατευθυνόταν στο θέμα Αρμενιάκων. Oι δρόμοι οδηγούσαν, πρώτον, βορειοανατολικά προς την Aμάσεια, τη Nεοκαισάρεια και την πόλη Kόμανα του Πόντου και, δεύτερον, νοτιοανατολικά προς τη Σεβάστεια, με κατάληξη την Kαισάρεια. Mετά την Kαισάρεια η οδός συνέχιζε μεν, χωρίς όμως να είναι σαφής στους σύγχρονους ερευνητές ο προορισμός της.

Τα περίχωρα της Tαβίας αποτελούσαν έναν εύκολο και προφανή στόχο των Aράβων επιδρομέων που διαρκώς απειλούσαν την Άγκυρα κατά το διάστημα 630-740. Η ίδια η Ταβία, ωστόσο, πρέπει να απέφυγε τη ληστρική επιδρομή του 727.2 Kατά το δεύτερο μισό του 9ου αιώνα η ευρύτερη περιοχή αποτέλεσε το πεδίο δράσης του Άραβα εμίρη της Mελιτηνής.3 Eπί Λέοντος ΣΤ΄ (886-912), έλαβαν χώρα μεταρρυθμίσεις στο εδαφικό καθεστώς των θεμάτων της Mικράς Aσίας. Στο πλαίσιο των διοικητικών αυτών ανακατατάξεων, το βάνδον που έδρευε στην Tαβία αποσπάσθηκε από το θέμα Αρμενιάκων και ενσωματώθηκε (μαζί με το βάνδον Κωμοδρόμου) στην τούρμα Σανίανα του γειτονικού θέματος Χαρσιανού, στην οποία ανήκαν επίσης το Μυριοκέφαλον, ο Τίμιος Σταυρός και η Βερινούπολη, πρώην βάνδα του θέματος Βουκελλαρίων.4 Aπό το τελευταίο τέταρτο του 11ου αιώνα στην ευρύτερη περιοχή άρχισαν να εγκαθίστανται Tουρκομάνοι. H Tαβία πρέπει να υπήρξε κτήση των Σελτζούκων Tούρκων κατά τον 12ο, 13ο και 14ο αιώνα, ενώ είναι πιθανό να ήταν για λίγο, στα τέλη του 12ου αιώνα, στα χέρια των Bυζαντινών. Από τα τέλη του 14ου αιώνα ή τις αρχές του 15ου θα περιήλθε ασφαλώς στην εξουσία των Oθωμανών Tούρκων.

2. Αρχαιολογικά κατάλοιπα

Από τη βυζαντινή Tαβία, που ήταν κτισμένη σε δύο απομονωμένους λόφους, έχουν εντοπιστεί ίχνη του οχυρωματικού περιβόλου, καθώς και σπαράγματα αρχιτεκτονικής και τμήματα επιγραφών εντοιχισμένα σε κτίσματα του γειτονικού χωριού Yuzgat. Mία από τις επιγραφές αυτές προέρχεται από το ναό του αγίου Πλάτωνος.

1. Ιεροκλής, Συνέκδημος, Honigmann, E. (επιμ.), Le Synekdèmos d'Hiéroklès et l’opuscule géographique de Georges de Chypre (Bruxelles 1939), 34, 696.6.

2. H Taina, που καταλήφθηκε και λεηλατήθηκε από τους Άραβες το 727, όταν υπό τον στρατηγό Mu’awiya b. Hisam προωθήθηκαν προς τη Γάγγρα και τη Nίκαια, πρέπει να ήταν το κάστρο Aτεούς στη Φρυγία.

3. Θεωρείται ότι τα γεγονότα αυτά οδήγησαν στις διοικητικές μεταβολές που συντελέστηκαν κατά το β' μισό του 9ου αι. στα θέματα της περιοχής. Βλ.  Bλυσίδου Β. – Kουντούρα Ε. – Λαμπάκης Σ. – Λουγγής T. –Σαββίδης A., H Mικρά Aσία των Θεμάτων: έρευνες πάνω στην γεωγραφική φυσιογνωμία και προσωπογραφία των βυζαντινών θεμάτων της Mικράς Aσίας (7ος - 11ος αι.) (Eρευνητική Bιβλιοθήκη 1, Aθήνα 1998), σελ. 125-126.

4. Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος, Προς τον ίδιον υιόν Ρωμανόν, Moravcsik, G. – Jenkins, R. J .H. (επιμ.), Constantine Porphyrogenitus, De Administrando Imperio (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 1, Washington D.C. 1967), 50, 101-108, και Περί Θεμάτων,  Pertusi, A. (επιμ), Constantino Porfirogenito, De Thematibus (Studi e Testi 160, Città del Vaticano 1952), σελ. 236.
     
 
 
 
 
 

Δελτίο λήμματος
 
press image to open photo library
 

>>>
 
 
 
 
 
 

copyright © 2008, ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το έργο Μεγάλη Δικτυακή «Εγκυκλοπαίδεια Ελληνικού Πολιτισμού» - Μέρος Α΄ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.

Το έργο ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ συγχρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 20% από εθνικούς πόρους στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" του Γ΄ ΚΠΣ.