1. Πληροφορίες στον Στράβωνα για τη γεωλογική ιδιομορφία της περιοχής του Μαιάνδρου και της Ιεραπόλεως κατά την αρχαιότητα
«Όριον δε εστι της Φρυγίας και της Καρίας τα Κάρουρα· κώμη δ' εστιν αύτη πανδοχεία έχουσα και ζεστών υδάτων εκβολάς, τας μεν εν τω ποταμώ Μαιάνδρω, τας δ' υπέρ του χείλους. Και δη ποτέ φασί πορνοβοσκόν αυλισθέντα εν τοις πανδοχείοις συν πολλώ πλήθει γυναικών, νύκτωρ γενομένου σεισμού, συναφανισθήναι πάσαις. Σχεδόν δε τι και πάσα εύσειστός εστιν η περί τον Μαίανδρον χώρα, και υπόνομος πυρί τε και ύδατι μέχρι της μεσογαίας. Διατέτακε γαρ από των πεδίων αρξαμένη πάσα η τοιαύτη κατασκευή της χώρας εις τα Χαρώνια, τό τε εν Ιεραπόλει και το εν Αχαράκοις της Νυσαϊδος και το περί Μαγνησίαν και Μυούντα· εύθρυπτός τε γαρ εστιν η γη και ψαθυρά, πλήρης τε αλμυρίδων και ευεκπύρωτός εστι. Τάχα δε και ο Μαίανδρος διά τούτο σκολιός, ότι πολλάς μεταπτώσεις λαμβάνει το ρείθρον, και πολλήν χουν κατάγων άλλοτ' άλλω μέρει τον αιγιαλόν προστίθησι· το δε προς το πέλαγος βιασάμενος εξωθεί. Και δη και την Πριήνην επί θαλάττη πρότερον ούσαν μεσόγεων πεποίηκε τετταράκοντα σταδίων προσχώματι».
Στράβων, The Geography of Strabo 1-8, επιμ. E. H. Warmington, μτφρ. H. L. Jones (The Loeb Classical Library, London 1928, ανατ. 1969), σελ. XII, 8, 17.
2. Μαρτυρία για τις θερμές πηγές της Ιεραπόλεως
«Ιεράπολις, μεταξύ Φρυγίας και Λυδίας πόλις, θερμών υδάτων πολλών πλήθουσα»
Stephanos Byzantinii [ie. Stephani Byzantii], Εθνικών, Stephani Byzantinii Ethnicorum quae supersunt, επιμ. A. Meineke (Berlin 1849, ανατ. Chicago, Illinois 1992) 327.8-9.
3. Πληροφορίες για τα λατομεία της Φρυγίας κατά την ύστερη αρχαιότητα
«Γένεσις εκ πηγών τω λίθω, θερμόν γαρ νάμα υπεκρέον τα της κάτω Φρυγίας όρη και το ρεύμα ες τας λιθοτομίας εισάγον υπόμβρους εργάζεται των πετρών ενίας και υδατώδη ποιεί την έκφυσιν των λίθων, όθεν αυτών και πολλά τα χρώματα θολερόν μεν γαρ, ένθα λιμνάζει, και κιρροειδές δίδωσι, καθαρόν δε όπου, κρυσταλλοειδές εκείθεν και ποικίλλει τας πέτρας εν πολλαίς διαπινόμενον ταις τροπαίς»
Flavii Philostrati, Opera 1-2, επιμ. C.L. Kayser (Lipsiae 1870, ανατ. Hildesheim, Zurich, New York 1985), ιδ. τόμ. 2: Φιλοστράτου Εικόνες, 312. 11-19.
4. Ο σεισμός του 494 μ.Χ. στην Ιεράπολι και την πλησιόχωρη περιοχή
«Laudicia, Hierapolis et Tripolis atque Agathicum uno tempore unoque terrae motu conlapsae sunt»
Marcellini V. C. Comitis, Chronicon ad a. DXVIII continuatum ad a. DXXXIV cum additamento ad a. DXLVIII 2, επιμ. Mommsen (Monumenta Germaniae Historica, Auctorum Antiquissimorum 11, Berolini 1894) 94.22-23 (a. 494).
5. Η κατάβαση του Ασκληπιοδότου στο «πλουτώνιο» ή «χαρώνειο» ρήγμα της Ιεραπόλεως
«Ότι εν Ιεραπόλει της Φρυγίας ιερόν ην Απόλλωνος, υπό δε τον ναόν καταβάσιον υπέκειτο θανασίμους αναπνοάς παρεχόμενον. Τούτον τον βόθρον ουδ' άνωθέν εστιν ακίνδυνον ουδέ τοις πτηνοις των ζώων διελθείν, αλλ' όσα κατ' αυτόν γίνεται, απόλλυται. Τοις δε τετελεσμένοις, φησί, δυνατόν ην κατιόντας και εις αυτόν τον μυχόν αβλαβώς διάγειν. Λέγει δ' ο συγγραφεύς ως αυτός τε και Δώρος ο φιλόσοφος, υπό προθυμίας εκνικηθέντες, κατέβησάν τε και απαθείς κακών ανέβησαν. Λέγει δ' ο συγγραφεύς ότι "Τότε τη Ιεραπόλει εγκαθευδήσας εδόκουν όναρ ο Άττης γενέσθαι, και μοι επιτελείσθαι παρά της μητρός των θεών την των Ιλαρίων καλουμένων εορτήν· όπερ εδήλου την εξ Άιδου γεγονυίαν ημιν σωτηρίαν. Διηγησάμην δε τω Ασκληπιοδότω, επανελθών εις Αφροδισιάδα, την του ονείρου όψιν. Ο δε εθαύμασέ τε το συμβεβηκός, και διηγήσατο ουκ όναρ αντί ονείρατος, αλλά θαύμα μείζον αντί ελάττονος Νεώτερος γαρ έλεγεν εις το χωρίον ελθειν τούτο και αποπειραθηναι αυτου της φύσεως. Δις ουν και τρις επιπτύξας το ιμάτιον περι τας ρίνας ίνα, καν αναπνέη πολλάκις, μη το διεφθαρμένον και λυμαντικόν αέρα αναπνή, αλλά τον απαθή και σωτήριον, ον έξωθεν εισήγαγε παραλαβών εν τω ιματίω, ούτω πράξας εισήει τε εν τη καταδύσει, τη εκροή των θερμών υδάτων επακολουθών, επί πλείστον του αβάτου μυχού, ου μην εις τέλος αφίκετο της καταβάσεως· Η γαρ είσοδος απερρώγει προς βάθος ήδη πολύ των υδάτων, και ανθρώπω γε ου διαβατόν ην, αλλ' ο καταιβάτης ενθουσιών εφέρετο μέχρι του πέρατος. Ο μέντοι Ασκληπιόδοτος εκειθεν ανηλθε σοφία του αυτού κακών απαθής· αλλά και πνοήν παραπλησίαν ύστερον τη θανασίμω εκ διαφόρων ειδών κατασκευασάμενος εμηχανήσατο»
Φωτίου Βιβλιοθήκη, Photius, Bibliotheque 1-7, επιμ. R. Henry (Paris 1959-1974), ιδ. τόμ. 6, 34-35.