ανθενωτικοί, οι
Όρος που χρησιμοποιείται για να δηλώσει τη μερίδα των Νεοτούρκων που υποστήριζαν ορισμένα μέτρα αποκέντρωσης και αυτόνομων δικαιωμάτων για τις θρησκευτικές και εθνικές μειονότητες. Το 1911 συγκρότησαν το κόμμα της «Φιλελεύθερης Ένωσης», που συσπείρωσε ουσιαστικά όσους αντετίθεντο στην πολιτική του κόμματος της «Ενώσεως και Προόδου».

μονωδία, η
Λογοτεχνικό έργο ρητορικού χαρακτήρα που εκφωνούνταν ως επιμνημόσυνος λόγος.

πρόσταγμα, το
Είδος βυζαντινού αυτοκρατορικού εγγράφου, γνωστό και ως ορισμός. Ως προς το περιεχόμενό του, επρόκειτο κατά κανόνα για σύντομη διοικητική διαταγή προς κάποιον αυτοκρατορικό υπάλληλο ή άτομο εμπιστοσύνης. Συνήθως γραφόταν σε χαρτί πλατύτερου σχήματος, χωρίς την υπογραφή και τη σφραγίδα του αυτοκράτορα, αλλά στο τέλος του κειμένου ήταν γραμμένο με κόκκινο μελάνι το μηνολόγημα του αυτοκράτορα.

σεβαστοκράτωρ, ο
Υψηλός τιμητικός τίτλος. Στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία αποδόθηκε πρώτη φορά από τον αυτοκράτορα Αλέξιο Α΄ Κομνηνό (1081-1118) στον αδελφό του Ισαάκιο Κομνηνό και στη συνέχεια δινόταν σε μέλη της οικογένειας του αυτοκράτορα. Στην Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ο υψηλός αυτός τίτλος δήλωνε τους ανώτερους άρχοντες του κράτους.

τυπικόν, το
Σύνολο κανονισμών που αφορούσαν τη διοικητική οργάνωση, το λειτουργικό τυπικό και τη συμπεριφορά σε ένα κοινοβιακό μοναστήρι. Τα μοναστικά τυπικά μπορούσαν ακόμα να περιλαμβάνουν τη βιογραφία του ιδρυτή και έναν κατάλογο της κινητής ή ακίνητης περιουσίας της μονής. Αποτελούν σημαντική πηγή για τη μελέτη της μοναστικής ζωής, ενώ φωτίζουν πολλές πτυχές της βυζαντινής κοινωνίας. Στα λειτουργικά τυπικά συγκαταλέγονται οι οδηγίες για τις καθημερινές ακολουθίες και τα διάφορα λειτουργικά βιβλία με στοιχεία για το χρόνο και τον τρόπο διάφορων εορτασμών.

χρυσόβουλο, το
Το χρυσόβουλο ή χρυσόβουλλον είναι το πιο επίσημο έγγραφο που εκδιδόταν από τη γραμματεία των Βυζαντινών αυτοκρατόρων. Ονομάζεται έτσι γιατί φέρει τη χρυσή βούλα του αυτοκράτορα.