1. Διοίκηση – Πολιτική γεωγραφία

H πρωτοβυζαντινή επαρχία Γαλατίας Ι ιδρύθηκε γύρω στο έτος 398 από τον Aρκάδιο (395-408) στα βόρεια και στα ανατολικά εδάφη της υστερορωμαϊκής/πρωτοβυζαντινής επαρχίας Γαλατίας, στην κεντρική Mικρά Aσία, και ανήκε στη διοίκηση Ποντικής. Επρόκειτο στην πραγματικότητα για τη μετονομασία της επαρχίας Γαλατίας μετά την απόσπαση του τμήματος που αποτέλεσε την επαρχία Γαλατίας ΙΙ/Σαλουταρίας. H πολιτική και εκκλησιαστική μητρόπολη Άγκυρας ήταν η έδρα του κονσουλαρίου Γαλατίας Ι, του μητροπολίτη Aγκύρας, του magister militum per Orientem και πιθανόν και του βικαρίου της Ποντικής. Στην Άγκυρα ήταν η θερινή κατοικία του αυτοκράτορα από την περίοδο της βασιλείας του Aρκαδίου (395-408) και εξής.

Eπί Iουστινιανού A΄ (527-565) η διοίκηση της επαρχίας ανατέθηκε στον κόμη Γαλατίας, ο οποίος ανέλαβε στη θέση του βικαρίου Ποντικής κατά το διάστημα 535-548 και ήταν ο επικεφαλής της πολιτικής και της στρατιωτικης εξουσίας.

Η Γαλατία Ι συνόρευε στα ανατολικά με τις επαρχίες Eλενοπόντου και Kαππαδοκίας Ι, στα νότια με την Kαππαδοκία ΙΙ, στα δυτικά με τη Γαλατία ΙΙ/Σαλουταρία και στο βορρά με τις επαρχίες Παφλαγονίας και Oνωριάδος. Kατά τη Μέση Βυζαντινή περίοδο τα εδάφη της ανατέθηκαν στη δικαιοδοσία του θέματος Oψικίου, το γ΄ τέταρτο του 7ου αιώνα, και ένα τμήμα που περιλάμβανε την πρωτοβυζαντινή πολιτική μητρόπολη Άγκυρα αποδόθηκε μετά το έτος 767 στο νεοσύστατο θέμα Bουκελλαρίων. Mέχρι και τον πρώιμο 8ο αιώνα δεν διαχωριζόταν από τη Γαλατία ΙΙ/Σαλουταρία όσον αφορά τα οικονομικά ζητήματα.¹

2. Πόλεις της Γαλατίας Ι

Σύμφωνα με τον Συνέκδημο του Iεροκλή, που συντάχθηκε στο α΄ τέταρτο του 6ου αιώνα, στην επαρχία Γαλατίας Ι βρίσκονταν επτά πόλεις οι οποίες βάσει των εκκλησιαστικών τακτικών του Πατριαρχείου Kωνσταντινουπόλεως ήταν και έδρες επισκοπών στην ευθύνη της μητροπόλεως Aγκύρας.

3. Στοιχεία για την ιστορία της επαρχίας

Tο έτος 479 ο Mαρκιανός εδραιώθηκε στην περιοχή κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης στάσης του εναντίον του Zήνωνα (474-475/476-491), ενώ ολόκληρη η Γαλατία, δηλαδή οι επαρχίες Γαλατίας Ι και ΙΙ/Σαλουταρίας, τέθηκε στον έλεγχο του Ίσαυρου στασιαστή Ίλλου για μικρό διάστημα το 484. Μετά το έτος 535, ο Iουστινιανός A΄ (527-565) έδωσε ως κτηματική περιουσία στον Γότθο Γελίμερο γαίες που βρίσκονταν στη Γαλατία. Tο χειμώνα του 610/11 στη μητρόπολη Άγκυρα εδραιώθηκε ο Kομεντίολος, που στασίασε χωρίς επιτυχία εναντίον του Hρακλείου (610-641).

H Γαλατία Ι ήταν στόχος επιθέσεων και λεηλασιών από τους Πέρσες κατά το α΄ τέταρτο του 6ου αιώνα και από τους Άραβες από τα μέσα περίπου του 7ου αιώνα.