Επιδημία Ευλογιάς στη Σμύρνη, 1871

1. Έναρξη της επιδημίας – μέτρα προφύλαξης

Η επιδημία ευλογιάς παρουσιάστηκε στη Σμύρνη στις αρχές του Αύγουστου του 1871 και διήρκεσε έως τα τέλη του Ιουνίου του 1872. Στις 18 Αυγούστου 1871 είχαν εμφανιστεί 600 κρούσματα. Χορηγήθηκαν φάρμακα δωρεάν και υπήρξε μέριμνα για περίθαλψη των φτωχών χριστιανών κατοίκων της πόλης. Τα περισσότερα κρούσματα είχαν εμφανιστεί στη συνοικία της Πούντας. Στις 25 Αυγούστου 1871, καθώς η επιδημία είχε εξαπλωθεί σε όλη την πόλη, η λήψη μέτρων προφύλαξης κρίθηκε αναγκαία. Στις 12 Οκτωβρίου η εφορεία του Παρθεναγωγείου της Αγίας Φωτεινής διέκοψε τα μαθήματα για 15 ημέρες, διότι οι οικογένειες κάποιων μαθητριών είχαν προσβληθεί από την ασθένεια. Στα μέσα του Οκτωβρίου του 1871 προσβλήθηκε από τη νόσο η συνοικία των Εβραίων.

2. Εμβολιασμός – θύματα

Η πρακτική του εμβολιασμού εφαρμόστηκε σε όλους, παιδιά και ενηλίκους. Μέσα στις ιδιαίτερες συνθήκες της επιδημίας εμφανίστηκαν κερδοσκόποι που εξαπατούσαν τους κατοίκους χορηγώντας τους αντί εμβολίων άλλες ουσίες. Από τις πρώτες μέρες της επιδημίας μέχρι τις 23 Οκτωβρίου 1871 πέθαναν 225 άτομα από την ευλογιά, εκ των οποίων τα περισσότερα ήταν νήπια. Στις 27 Οκτωβρίου η επιδημία ευλογιάς εμφανίστηκε στο Σεβντίκιοϊ, όπου μέχρι τις 6 Νοεμβρίου πέθαναν 20 άτομα.1

Οι περισσότεροι μουσουλμάνοι της Σμύρνης απέφευγαν τον εμβολιασμό. Έτσι η Γενική Διοίκηση της Σμύρνης ζήτησε τη γνώμη του
μουφτή της πόλης, ο οποίος με φετβά γνωμοδότησε ότι ο εμβολιασμός δεν ήταν αντίθετος με τις διατάξεις του Ισλάμ. Από την 1η Αυγούστου μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 1871 εισήχθησαν στο Γραικικό Νοσοκομείο περίπου 450 ασθενείς· από αυτούς οι 21 πέθαναν.2 Οι περισσότεροι ασθενείς κατάγονταν από τα Κύθηρα, τη Μυτιλήνη, τη Χίο, τις Κυκλάδες και την Κρήτη· μόνο 3 άτομα ήταν ντόπιοι. Στη Σμύρνη από τις 13 έως τις 24 Νοεμβρίου 1871 η επιδημία παρουσίασε κάμψη. Δεν έχουμε στοιχεία για την εξέλιξη της επιδημίας μετά τα τέλη Νοεμβρίου, αν και ο Σολομωνίδης τοποθετεί τη λήξη της στα τέλη του Ιουνίου του 1872.3 Από τα τέλη του Νοεμβρίου του 1871 η επιδημία σχεδόν έσβησε στο Σεβντίκιοϊ.



1. Αμάλθεια (18 Αυγούστου 1871 - 27 Νοεμβρίου 1871).

2. Ο Σολομωνίδης κάνει λόγο για 414 κρούσματα, 329 άνδρες και 85 γυναίκες. Βλ. Σολομωνίδης, Χ., Η ιατρική στη Σμύρνη: Ασκληπιεία, σχολές, το Γραικικό Νοσοκομείο, επιδημίες, γητειές, γιατροσόφια, γιατροί, φαρμακεία (Αθήνα 1955), σελ. 77.

3. Σολομωνίδης, Χ., Η ιατρική στη Σμύρνη: Ασκληπιεία, σχολές, το Γραικικό Νοσοκομείο, επιδημίες, γητειές, γιατροσόφια, γιατροί, φαρμακεία (Αθήνα 1955), σελ. 77.